به گزارش تحریریه، روز گذشته طرحی در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید که بر اساس ان گامی برای محدود کردن استفاده از حق وتو از سوی اعضای دائم شورای امنیت برداشته شد. طبق این طرح که از سوی کشور لیختن اشتاین پیشنهاد و در مجمع عمومی تصویب شد از این به بعد کشوری که با استفاده از حق وتو از تصویب یک قطعنامه در شورای امنیت جلوگیری می کند باید در مجمع عمومی حاضر شود و دلایل مخالفت خود را به نمایندگان همه کشورهای جهان ارائه کند.

کارشناسان این اقدام را گام اولیه اما مهمی در مسیر افزایش کارآمدی سازمان ملل به ویژه مجمع عمومی می دانند. زیرا از انحصار قدرت عمل ۵ کشور آمریکا، روسیه، انگلیس، چین و فرانسه در شورای امنیت تاحدودی کم می کند و مسیر را برای پاسخگو کردن وتوکننده  باز می نماید.

قطعنامه جدید که بدون رای گیری به تصویب رسید تصریح دارد ظرف ده روز کاری پس از وتوی یک یا چند کشور دائمی در شورای امنیت، دبیرکل باید نشست رسمی را در مجمع عمومی تشکیل دهد، تا اعضای شورای امنیت توجیه خود را در استفاده از وتو ارائه کنند.

اگرچه این اقدام قدرت اجرایی نخواهد داشت اما از نظر تاثیر بر افکارعمومی و تشدید فشار بر کشور استفاده کننده از حق وتو بسیار مهم خواهد بود.

روسیه و آمریکا در صدر کشورهای استفاده کننده از حق وتو قرار دارند. واشنگتن بیشتر از ۸۰ بار از حق وتو استفاده کرده که نزدیک به ۵۵ مورد از آن ها در حمایت از رژیم صهیونیستی بوده است.

دولت آمریکا تاکنون با هر طرحی برای محدودسازی قدرت عمل ۵ عضو دائم در شورای امنیت مخالفت می کرد اما تحولات در اوکراین و وتوی روسیه بهانه ای شد تا واشنگتن برای مقابله با سیاست های مسکو، با چنین طرحی همراهی کند. 

حال «جان بولتون» مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ  اعتقاد دارد حمایت دولت بایدن از پیشنهاد محدود کردن حق وتو در سازمان ملل به دلیل مقابله با روسیه، یک اشتباه فاحش است که در آینده گریبان کاخ سفید را هم می گیرد.

مشاور امنیت ملی رئیس جمهور پیشین آمریکا که پیشترها نماینده آمریکا در سازمان ملل بود، در تارنمای «THE HILL» از تصمیم «جو بایدن» در حمایت از ایده محدود کردن حق وتو در سازمان ملل به بهانه مقابله با سوء استفاده روسیه انتقاد کرد.

وی اعتقاد دارد دولت بایدن به صورت داوطلبانه اشتباهی بزرگ را در سازمان ملل مرتکب شده است که خطر احیای بحث های گذشته در مورد موجودیت حق وتوی پنج عضو دائم شورای امنیت را به دنبال دارد.

این سیاستمدار آمریکایی ابراز شگفتی کرد که ایالات متحده تنها عضو پنج عضو دائمی شورای امنیت است که از ابتکار نامطلوب حمایت کرده است. به نظر بولتون، این یک قطعنامه غیر منطقی و غیر ضروری است که تلاش ها برای تضعیف حق وتو را تقویت می کند.

نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل استدلال های نماینده دولت بایدن در سازمان ملل که گفته بود به دلیل رویه نادرست مسکو در قبال حق وتو با آن موافقت می کند را خطرناک توصیف کرد زیرا ایالات متحده بارها به طور یکجانبه قطعنامه هایی را پیش از این وتو کرد که دیگر اعضای دائم شورای امنیت موافق نبودند و آمریکا در مخالفت با آنها تنها بود.

پایان/